redakcja Przedsiębiorców oferujących transport taksówkami obowiązują nie tylko specjalne przepisy podatkowe, ale także te dotyczące kas fiskalnych. W związku z tym, o jakich regulacjach prawnych trzeba wtedy pamiętać?
Uprawnienia zawodowe i koncesje
Działalność taksówek osobowych obejmuje: przewóz indywidualnych pasażerów do ustalonych przez nich miejsc oraz wynajmowanie samochodów osobowych i furgonetek (< =3,5 t) z kierowcą. Zanim dana osoba rozpocznie świadczenia usług przewozu taksówką, musi zarejestrować prowadzenie działalności gospodarczej, a następnie uzyskać licencję na określony pojazd i obszar obejmujący: gminę, gminy sąsiadujące lub miasto.
Licencji na obszar gminy udziela wójt, burmistrz albo prezydent miasta. W kwestii licencji na obszar gmin sąsiadujących decyzję administracyjną wydaje: burmistrz, wójt, bądź prezydent miasta, który jest właściwy dla miejsca zamieszkania albo siedziby przedsiębiorcy. Z kolei licencję na obszar miasta stołecznego Warszawy wydaje prezydent Warszawy (analogicznie w innych większych miastach, ich prezydenci).
Aby otrzymać licencję należy poczynić kilka istotnych kroków. Przede wszystkim trzeba złożyć pisemny wniosek, w którym oznacza się przedsiębiorcę, wskazuje jego adres albo siedzibę, podaje numer w rejestrze przedsiębiorców albo w ewidencji działalności gospodarczej, a także określa się zakres, rodzaj oraz obszar wykonywanej działalności. Wnioskodawca precyzuje także czas, na jaki licencja ma być przyznana oraz rodzaj i liczbę samochodów, które będą wchodziły w skład jego floty.
Poza wnioskiem przedsiębiorca zobowiązany jest do dostarczenia organowi licencyjnemu następujących dokumentów: odpisu z rejestru przedsiębiorców lub z ewidencji działalności gospodarczej, kopii zaświadczenia o nadaniu numeru REGON, kopii zaświadczenia o nadaniu numeru NIP, kopii certyfikatu kompetencji zawodowych przedsiębiorcy albo osoby zarządzającej transportem drogowym w przedsiębiorstwie, zaświadczenie o niekaralności, dokumenty potwierdzające spełnienie warunków wymaganych od przedsiębiorcy.
Przyszły taksówkarz ma zatem obowiązek przedłożyć zaświadczenie o ukończonym szkoleniu w zakresie transportu drogowego taksówką, które będzie potwierdzone zdanym egzaminem. W przypadku zaś, gdy wnioskodawca miałby minimum pięcioletnią praktykę w zawodzie taksówkarza, musi wówczas okazać dokumenty potwierdzające tę praktykę. Chodzi tutaj o zaświadczenie wydane przez Urząd Skarbowy.
Ponadto, wymagana jest kopia świadectwa kwalifikacji, którą określają przepisy prawa o ruchu drogowym lub orzeczenie lekarza stwierdzające brak przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy. Niezbędne jest też badanie psychologiczne potwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania pracy kierowcy.
Samozatrudniony taksówkarz musi także przedłożyć kopię krajowego dokumentu, który dopuszcza pojazd z napisem „taksówka” do ruchu oraz świadectwo legalizacji taksometru. Gdy wnioskodawca nie jest właścicielem pojazdu, musi przedstawić zaświadczenie bądź oświadczenie potwierdzające prawo dysponowania autem. Potrzebne jest też oświadczenie o zamiarze zatrudnienia kierowców, którzy spełniają warunki przewidziane w ustawie.
Licencji nie można odstąpić innej osobie. W przypadku próby odstąpienia licencji, organ licencyjny ma prawo ją cofnąć. Przepisy zabraniają przenoszenia uprawnień wynikających z licencji na osobę trzecią. Co więcej, w sytuacji likwidacji przedsiębiorstwa, taksówkarz zobowiązany jest do złożenia w organie licencyjnym oświadczenie o zaprzestaniu wykonywania działalności przewozu osób taksówką.
Przynależność do organizacji zawodowych
Taksówkarz może pracować w jednej z dwóch form: samodzielnie lub w korporacji. Praca samodzielna zmusza właściciela działalności na rzecz przewozu osób do samodzielnego pozyskiwania klientów. Można wprawdzie zdobyć kilku stałych zleceniodawców, ale zazwyczaj taka forma prowadzenia firmy kończy się na cierpliwym i długim wyczekiwaniu na postoju.
Drugą opcją prowadzenia działalności taksówkowej jest dołączenie do korporacji, które działają właściwie w każdym większym mieście (w tych największych jest ich natomiast od kilku do nawet kilkunastu).
Przepisy podatkowe
Osoby zajmujące się transportem taksówkowym mogą rozliczać się z podatku VAT na dwa sposoby. O tym, który z nich wybrać, decyduje podatnik, składając odpowiednie oświadczenie.
Specjalną formą rozliczania obrotu taksówek jest ryczałt VAT, który opłaca się zgodnie ze stawką 4%. Tę formę opodatkowania stosują podatnicy, którzy wcześniej informują o swoim wyborze właściwego dla miejsca prowadzenia działalności gospodarczej Naczelnika Urzędu Skarbowego, w miesiącu poprzedzającym miesiąc, za który chcą się rozliczać w taki sposób. Podstawę opodatkowania u osób rozliczających się na zasadzie ryczałtu ustala się w analogiczny sposób, jak w przypadku innych podatników. Istnieje tutaj jednak pewne wyłączenie, bowiem zostali oni pozbawieni możliwości odliczania podatku VAT zawartego w wystawianych na ich rzecz fakturach.
Transport taksówkami osobowymi to rodzaj działalności, w której marża odgrywa niezwykle ważną rolę w ustalaniu ceny oferowanej usługi. Oznacza to wysoki, w stosunku do poniesionego kosztu oferowanej usługi (czasami nawet kilkuset procentowy), zysk. Dlatego też forma ryczałtowa jest korzystnym rozwiązaniem, zwłaszcza dla tych podatników, którzy odliczyli już podatek VAT z tytułu nabycia środka trwałego (np. pełne odliczenie VAT z tytułu zakupienia samochodu mającego służyć do świadczenia usługi). Okazuje się, że po odliczeniu tego pierwszego podatku, taksówkarz nie ma zbyt wielu możliwości odliczania VAT. Nawet podatek od paliwa, czyli głównego kosztu stałego, jaki ponosi taksówkarz, w przypadku korzystania z samochodu osobowego, w większości przypadków nie podlega odliczeniu.
Druga z metod opodatkowania VAT polega na rozliczaniu transportu osób na zasadach ogólnych. Stawka standardowa podatku VAT z tytułu świadczenia usług taksówkami osobowymi wynosi 8%. W takim wypadku odliczeniu podlegają koszty poniesione na realizację celów opodatkowanych, czyli np. odliczeniu podlega VAT będący częścią ceny części zamiennych zakupionych celem wykorzystania ich do naprawy bądź renowacji samochodu osobowego. Ostatecznie podatnik zapłaci podatek w kwocie niższej niż pełne 8% od podstawy opodatkowania, o ile skorzysta z opcji odliczeń.
By zoptymalizować swoją działalność, taksówkarz początkowo powinien pozostawać na zasadach ogólnych, przynajmniej do momentu odliczenia całej kwoty podatku z tytułu nabycia auta wykorzystywanego w działalności. Po odliczeniu winien przeprowadzić kalkulację kosztów pośrednich, z tytułu których odliczenia są możliwe. Na podstawie tych obliczeń łatwiej będzie mu podjąć decyzję, czy korzystniejszym sposobem rozliczenia podatku jest ryczałt, czy pozostanie na zasadach ogólnych. Wyboru takiego należy dokonać do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc rozliczania się ryczałtem. Zgodnie z przepisami, w takim terminie podatnik musi złożyć Naczelnikowi Urzędu Skarbowego oświadczenie o rozliczeniach ryczałtem.
Podatek odprowadza się, wykorzystując do tego uproszczoną deklarację podatkową VAT-12. W przypadku, gdy podatnik wykonuje nie tylko usługi związane z przewozem osób taksówką, ale także inną działalność opodatkowaną VAT, to w zakresie rozliczeń obowiązują go zasady ogólne. Niezależnie zatem od VAT-12 i rozliczenia ryczałtu, ma on obowiązek rozliczać pozostałą działalność opodatkowaną podatkiem VAT. Rezygnacji z ryczałtu można natomiast dokonać dopiero po 12 miesiącach korzystania z tej formy rozliczeń. W tym celu, podobnie jak przy rozpoczęciu, podatnik musi złożyć stosowne oświadczenie Naczelnikowi Urzędu Skarbowego.
Kasa fiskalna
Przy świadczeniu usług przewozu osób taksówkami należy od razu zainstalować kasę fiskalną, nie obowiązują tu limity zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania na kasie fiskalnej. Na szczęście polskie prawo mówi o tym, że podatnicy, którzy w obowiązujących terminach rozpoczną ewidencję obrotu oraz kwot podatku należnego, mają możliwość odliczenia od tego podatku 90% ceny zakupy (nie więcej jednak niż 700 zł) każdej z kas rejestrujących, które zostały zgłoszone na dzień rozpoczęcia ewidencjonowania. Dotyczy to wszystkich podatników, zatem także taksówkarzy.
Ci podatnicy, którzy są zwolnieni z podatku lub wykonują czynności zwolnione, otrzymują analogiczną kwotę, z tym że urząd skarbowy dokonuje zwrotu na wskazany rachunek bankowy podatnika lub na jego rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej . Art. 111 ust.4 i 5 ustawy o VAT mówi, że Urząd Skarbowy ma obowiązek dokonać zwrotu do 25. dnia, od daty złożenia przez podatnika odpowiedniego wniosku.
Podstawę do odliczenia ulgi od zakupu urządzenia fiskalnego, stanowi dowód zapłaty całej należności za kasę rejestrującą. Termin zwrotu odliczenia dla podatników zwolnionych z VAT, omówiony jest powyżej. Jeśli chodzi natomiast o podatników prowadzących opodatkowaną sprzedaż, to mogą oni odliczyć wydane na zakup kasy kwoty w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym rozpoczęło się ewidencjonowanie (ewentualnie za okres następujący po tym okresie). Warunkiem jest , by kwota odliczenia nie była wyższa od kwoty różnicy między podatkiem należnym, a naliczonym.
Dokonanie odliczenia może nastąpić, gdy podatnik spełni poniższe warunki:
- Złoży do naczelnika właściwego Urzędu Skarbowego pisemne zgłoszenie o liczbie oraz miejscu (adresie ) urządzeń, które zamierza stosować do ewidencjonowania,
- Zgłoszenie takie złoży przed terminem rozpoczęcia ewidencjonowania,
- Rozpocznie ewidencjonowanie nie później niż w obowiązujących terminach oraz przy użyciu kas rejestrujących spełniających wymagania określone w przepisach dot. kryteriów i warunków technicznych,
- Złoży do Urzędu Skarbowego zawiadomienie o miejscu instalacji – po fiskalizacji.
Dokonanie zwrotu może nastąpić, gdy podatnik zwolniony z VAT spełni poniższe warunki:
- Rozpocznie ewidencjonowanie w obowiązujących terminach
- Złoży zgłoszenie o planowanej liczbie i miejscu używania kas
- Złoży zgłoszenie o miejscu instalacji kasy – po fiskalizacji
- Złoży do właściwego urzędu skarbowego wniosek o zwrot, który powinien zawierać:
- Imię i nazwisko podatnika
- NIP oraz dane adresowe
- Informacje o numerze licencji na wykonywanie transportu drogowego, numerach rejestracyjnym i bocznym, taksówki w której pracuje urządzenie fiskalne – dot. prowadzenia usług przewozu taksówkami osobowymi i bagażowymi.
Do wniosku takiego należy dołączyć:
- dane serwisu, który wykonał fiskalizację,
- fakturę zakupu wraz z dowodem opłacenia całej należności za urządzenie
- informacje o numerze rachunku bankowego podatnika
- fotokopię świadectwa przeprowadzonej legalizacji taksometru współpracującego z kasą.
